Author: Sigurbjörn Svavarsson

Rebbi, sem hafði setið á þúfu í góðu veðri og horft yfir dalinn sinn, vissi ekki fyrr en hann var sleginn bylmingshöggi sem kútvelti honum marga kollhnísa niður af hólnum.

Þar lá hann ringlaður og vissi ekki hvað hafði skeð. Hann stökk á fætur og skimaði flóttalegur allt í kringum sig.

Hann sá skugga út undan sér og leit snöggt upp, honum brá og stökk til hliðar undan miklu flykki sem kom fljúgandi niður að honum með opnar klærnar.

-Haförninn hitti hann ekki og sveif í boga upp og tók flugið að nýju upp í himininn. Sveif síðan að stórum kletti og settist þar, nokkru ofan við hólinn sem Rebbi hafði setið á.

Reiðin sauð í Rebba, hann var ómeiddur, en enn í sjokki eftir höggið, það hafi komið svo óvænt. „ Hvað á þetta að þýða“ hvæsti hann upp í klettinn. „Gerði ég þér eitthvað?“

Örninn horfði fráum augum á hann, „ þú lást svo vel við höggi þarna á hólnum“, sagði Örninn og það lá við að hlakkaði í honum.

„LÁ VEL VIÐ HÖGGI“ æpti Rebbi hneykslaður, „hvers lags skepna ertu,-að ráðast svona aftan að manni“.

„Þú þarft nú ekki að taka þessu svona illa, þetta var nú gert í stríðni,“ sagði Örninn frekar afundinn og skaut augunum.

„Stríðni“ endurtók Rebbi, „það var þá stríðni, – ég meina, þú svona stór og sterkur verður að gæta að kröftum þínum“,

Rebbi hristi sig allan, svona eins og hann væri ekki alveg kominn í samband við sjálfan sig eftir höggið.

„Já, þú átt við það,-ég kom bara fljúgandi og danglaði í þig með öðrum vængnum.“

Örn var heldur skömmustulegur, hafði auðsjáanlega ekki ætlað að valda neinum skaða. –“Heyrðu! Kallaðu mig bara Össa“.

„Bíddu við“, Rebbi var heldur fúll,-„þú komst aftur og þá varstu með klærnar útglenntar á mig, hvað átti það að þýða?“ Hann var ekki sáttur við svona framkomu.

„Nú þannig fljúgum við alltaf niður að bráð,-ég ætlaði bara að dingla í þig með hinum vængnum.“ Örn hafði reist hausinn meira upp þegar hann sagði þetta eins og til að leggja áherslu á heiðarleika sinn.

„Hættu nú alveg,- detta ekki allar dauðar lýs af mér. –Dingla í mig.- Hjálpi mér allir vættir. Hvað næst?“ Rebbi var yfir sig hneykslaður.

„ Ertu með dauðar lýs,“ Össi var undrandi „ hvaða vætti hjálpa þér? “ Örn var eitt spurningamerki í framan.

„Sleppum þessu,-sleppum þessu.“ Rebbi sá að það hafði enga þýðingu að halda þessari umræðu áfram.

Hann íhugaði meðan hann mændi upp til arnarins, hvort hann næði að hlaupa upp til hans og glefsa í hann.-Svona í stríðni.– áður en hann næði flugi. En sá að það var of bratt til þess að það væri hægt.

„Hvar býrð þú, ég hef ekki séð þig áður.“ Spurði Rebbi forvitinn.„Ég bý hér, ég var hjá mömmu og pabba í fyrra, en verð að finna mér eigið svæði og líst vel á þennan dal.“ Örn bætti við, “ en þú hvar átt þú heima.“

Rebbi var orðlaus yfir þessari frekju. „Hægan, hægan, -vinur vors og blóma, -engan æsing hérna. ÞETTA er dalurinn minn.“

„ Vinur vors og blóma? -Já-, en ég er ekkert æstur. Getum við ekki báðir átt heima hérna,-þetta er stór dalur!“

Rebbi reyndi að vera sannfærandi.- „Nei, nei, nei. Nei.., það er sko aldeilis ekki. Hann er ekki stærri en svo, að ég á fullt í fangi með að ná mér í svanginn yfir daginn,-það er ekki eins og hér sé endalaus músarnýlenda.“ – – Hann var drjúgur með sig, þetta voru góð rök!

„Annað er að sjá, ég hef flögrað hér um í nokkra daga“´….. Rebbi greip fram í fyrir Erni…. “ Nokkra daga, ég hef ekki séð þig hér á flugi“.

„Ég flýg frekar hátt, en eins og ég ætlaði að segja, þá er þessi dalur mjög gjöfull að sjá, mikið af fiski í ánni og sérstaklega mikið af músum og fugli.“ Örn leit fráum augum kringum sig.

„Ha, nóg af fiski og músum?“ endurtók Rebbi, honum fannst þetta ekki passa. Þetta með fiskinn gat svo sem passað, það var nú ekki beint hans hæfileiki að sjá eða ná fiski úr ánni og þar var ansans minkurinn honum fremri. En mýsnar, hann hafi nú haft ansi mikið fyrir því að ná þeim.

Örn greip frammí fyrir Rebba, „ Ég skal semja við þig, ég hendi til þín nóg af fiski og músum, mér munar ekkert um það og þú hjálpar mér að fæla mófuglanna á loft af og til.“

Rebbi trúði ekki sínum eigin eyrum, –nóg af fiski og músum-, og bara fyrir að reka fugla á flug af og til, þetta var of gott til að trúa því.

Þar að auki var honum alltaf meinilla við að éta fugla. Það var vont að gleypa þetta fiður, – þess vegna mátti Örn eiga þessa fugla.

„Jaa, -já ég get fallist á það fyrirkomulag, EN dalurinn er minn.“ Rebbi sagði þetta ákveðinni röddu.

„ Dalurinn okkar áttu við“ Örn horfði á Rebba.  „Já,já dalurinn okkar“ Rebbi brosti svo skein í allar tennurnar, þetta var happadagurinn hans. „ Ég hleyp strax niður á láglendið og fæli nokkra fugla upp,-ertu tilbúinn.“ Rebbi var tekinn á rás áður en Össi gat svarað.

Rebbi ráfaði dag einn niður að ánni, hann hljóp við fót þefandi eins og venjulega. Þegar hann kom fyrir stóran klett, sá hann eitthvað hreyfast handan árinnar. Eitthvað dökkt á að líta var að skríða upp úr ánni. Hárin risu á kambi Rebba. Hann þekkti hvað þetta.. Þarna var minkur.

Rebbi læddist nær. Minkurinn var að hrista af sér vatnið og fengur hans, fallegur silungur lá á bakkanum.

Nú varð minkurinn var við Rebba. Hann pírði augunum á Rebba og hvæsti lágt, tilbúinn að grípa feng sinn og koma sér burt ef Rebbi gerði sig líklegan til að koma yfir ánna.

En það var óþarfa varkárni, áin var djúp þarna og Rebbi tók enga áhættu að reyna að komast yfir. Hann var ekki vel syndur og myndi bara berast niður með straumnum og komast yfir hana talsvert neðar og þá yrði minkurinn kominn langt í burtu.

„Þú ert að veiða hér á mínu svæði“ urraði Rebbi og sýndi tennurnar.

Minki var enn að meta aðstæður en virtist vera að komast að sömu niðurstöðu og Rebbi, að engin hætta var á að Rebbi kæmist yfir.

„Ha, þú ert ekkert að nýta ánna, ert ekki einu sinni almennilega syndur til þess,“ svaraði Minki hátt og með hæðnistón.

-„Svakalega er þessi gaur kokhraustur“,  hugsaði Rebbi, „ þú ert ekki í hænsnabúi núna, bíddu bara þangað til að ég næ í lurginn á þér.“ svaraði Rebbi reiðilega.

„A ha, segir hver? Mér sýnist nú þú vera gera það sama, þú vilt bara hafa þetta fyrir þig einan.“ svaraði Minki með sama tón og áður.

Það sauð á Rebba, – þvílík ósvífni í þessu kvikindi. Hann vildi ekki sýna minknum hvað þessi orð fóru í taugarnar á honum.

„Þú ert eins og ryksuga hér um fuglavarpið og étur ekki einu sinni það sem þú skemmir, með slíku framferði hætta fuglarnir að verpa hér og þá hverfur þessi matarkista. Þú verður nú að sjá fyrir afleiðingar gerða þinna áður en það er of seint.“ Sagði Rebbi mynduglegum róm.

Jú, Minki kannaðist við það að stundum missti hann stjórn á sér þegar hann sæi svona mikið af eggjum, hugsunin snérist bara um að bera nógu mikið heim í holu, til kellu sinnar og unga.

Hitt hafði hann ekki hugsað útí, -að þetta gæti haft áhrif á matinn á næsta eða þar næsta ári?

„Nei,“ sagði Minki, við erum nú ekki svo margir hér að það hafi áhrif.“

„Ekki MARGIR“, endurtók Rebbi, ÞIÐ eruð orðnir alltof margir og farnir að éta frá þeim sem fyrir voru hér í vistkerfinu“

„Hvað meinarðu með ÞIÐ, – vistkerfinu, hvaða?“ Minki pírði augun enn á Rebba.

„ÞIÐ, -þið, erlendu minkarnir, þið ryðjist út úr þessum búrum ykkar og vaðið á skítugum skónum yfir þá sem voru hér fyrir í dalnum og raskið öllu umhverfinu.“ svaraði Rebbi.

„Nei, heyrðu mig nú, -mín ætt er búinn að vera hérna frjáls í margar kynslóðir“, það þykknaði í Minka. „Hvenær kom þín ætt nú eiginlega hingað?“

Eftir þessari spurningu hafði Rebbi beðið lengi, -lengi,-lengi. „ Mín ætt nam land hér fyrir æfa löngu, við vorum fyrsta spendýrið sem nam hér land.“ svaraði Rebbi stoltur. Hana nú,- það var í þessum landnámsrétti sem hann talaði fyrir munn umhverfisins.

„Já, það getur vel verið að þið hafið verið fyrstir, -en hvað? Af hverju hafið þið ekki aðlagast betur? Spurði Minki.

Minka fannst hann þurfa að verjast, honum leið ekki eins vel og áður en hann hitti þennan Rebba.

„Hvað áttu við, – ekki aðlaðast? Þessi spurning koma Rebba á óvart.“

„Nú , þið eruð ekki góð í að nýta vötnin, árnar né hafið? Þið eruð varla synd. Mér sýnist að það sé nóg pláss fyrir fleiri til að nýta þessar matarkistur.

Minki bætti við. „Svo er það spurning hvort það gefur meiri rétt til lífsins, að hafa átt heima hér, í lengi eða styttri tíma.“

Rebbi geðjaðist ekki mjög að þessum rökum, jú það er rétt að hans ætt var ekki vel synd og nýtti ekki lagardýr að ráði. –Að eiga heima í lengri eða styttri tíma? Kannski skipti það ekki máli, meðan pláss var.

„Sko, aðalmálið er að ganga vel um landið“ sagði Rebbi yfirvegað.

„Jú,jú, alveg rétt“ jánkaði Minki ákaflega, hann fann að Rebbi var að viðurkenna hann.

„Heyrðu, Minki“ sagði Rebbi kumpánlega, „hvernig er með þessa minka með GULU augun, sem hafa verið að sleppa nýlega úr búrum. Eru þeir hættulegir, -með sjúkdóma og svoleiðis?“

„ Já það er ljóta dæmið, þeir koma hér inní umhverfið fullir af allskonar smiti, þeir geta verið lífhættulegir ef þeir blanda sér við þá stofna sem fyrir eru. Svo halda þeir sig saman í hópum, syngja meira að segja saman. Ég hef líka heyrt að þeir gangi illa um og troðfylli holurnar sínar af mat og svo úldnar allt þar inni og þá skipta þær bara um og flytja í stærri holu“

Minki var stoltur að geta sagt sínum nýja félaga einhverjar fréttir.

„Ussss,“ stundi Rebbi, „ljótt er að heyra, heyrðu annars við hittumst kannski hér oftar og spjöllum“.

„Já , endilega“ Minki greip silunginn í kjaftinn og lagði af stað heim í holu, glaður yfir því að hafa eignast þennan nýja vin.

Drengurinn horfði út um gluggann á sumarhúsinu og sá hvar maður var að elta eitthvað í móunum þar skammt frá. Maðurinn hljóp hálf boginn með prik í hendi og lamdi ótt og títt að einhverju sem fór á undan honum. Drengurinn var spenntur, hvað skyldi maðurinn vera að elta? Fugl kannski?

Drengurinn flýtti sér út á sólpall til að fylgjast betur með þessum eltingarleik, en þegar hann kom út var maðurinn snúinn við og hættur að elta það sem hann var á eftir.

Þar sem hann stóð þarna á sólpallinum, kom mórauður refahvolpur allt í einu hlaupandi úr móunum og stökk uppí fang hans. Skrítið,

drengnum brá ekkert við þetta. Hann horfði bara framan í nef refsins sem var í fangi hans. Refurinn horfði stórum rólegum augum á móti.

„Hvað sumir menn geta verið frekir, hann er búinn að elta mig hér um alla móa,“ sagði refurinn.

„Af hverju?“ svaraði drengurinn hissa. „Ef maður réttir þeim litla fingur þá vilja þeir gleypa alla höndina,“ sagði refurinn spekingslega.

„Hvað áttu við?“ spurði drengurinn. „Ég byrjaði að leika við stelpuna hans þarna við bústaðinn þeirra og þá hann kom út með látum og reyndi að berja mig. Öskraði eins og vitlaus maður og konan hans líka, síðan elti hann mig þar til hann gafst upp. Hvað er eiginlega að þessu fólki?“ stundi refurinn.

„Ég veit það ekki, ætli hann hafi ekki verið hræddur,“ svaraði drengurinn. Hann var að reyna að vera mannalegur. „Hræddur, við hvað,..mig? Hræddur við mig?“ hváði Rebbi. „Nei, hræddur um að þú myndir bíta stelpuna hans,“ sagði drengur láróma, rétt þorði að nefna þetta eins og hann væri hræddur um að móðga Rebba.

„Heyrðu, heyrðu, BÍDDU nú við! Af hverju ætti ég að bíta lítið barneins og mig?“ Rebbi varð (?) hneykslaður af annarri eins hugsun. „Heldur þú virkilega að það hafi verið þess vegna sem hann reyndi að berja mig? Virkilega?“

Nú var drengurinn orðin nokkuð öruggur með sig, hann hafði líklega hitt naglann á höfuðið. „Já, þetta hefur verið ástæðan fyrir þessum viðbrögðum hans,“ svaraði hann.

„Já þú segir það, en af hverju var þá konan hans alltaf að kalla  NÁÐU SKOTTINU?“

Drengnum brá, ætli maðurinn hafi viljað fá borgað fyrir skottið? Hann skammaðist sín fyrir þetta. Hann reyndi að breiða yfir þessa skömm gagnvart refnum. „ Heldurðu ekki að hún hafi frekar kallað NÁÐU Í SKOTTIÐ Á HONUM.“

Rebbi varð hugsi; „Hver er munurinn?“  Drengurinn vildi ekki hætta sér frekar út í þessa umræðu og spurði þess í stað, „hvernig stendur á því að þú talar svona skýrt mál og svo skilur þú mig líka?“

„Ja, já við skiljum hvorn annan og ég skil alla sem skilja mig!“

Drengurinn hugsaði augnablik um þessi orð refsins. „Heyrðu, heldur þú að þú munir skilja vin minn sem er með mér hér í bústaðnum?“

„Já örugglega ef hann skilur mig,“ svaraði Rebbi.

Þeir fóru inn og hittu þar vininn sem var að spila í leikjatölvu.

„Vá, hvað ertu með? Ref? En flott,“ sagði vinurinn og var auðsjáanlega hrifinn af refnum.

„Já, hann stökk bara upp í fangið á mér hér fyrir utan, hann er rosalega gæfur. Viltu halda á honum?“ Drengurinn rétti vini sínum hvolpinn. „Ha, nei…, ég hef aldrei haldið á ref.“ Hann dustaði kjöltu sína eins og til að afsaka sig að vilja ekki refinn í fangið. „Hann er skítugur,“ sagði hann í afsökunartón. „Allt í lagi, en þú getur talað við hann,  hann skilur þig,“ sagði drengurinn ákveðinni röddu, eins og til að hvetja vin sinn.

Vinurinn horfði skringilega á drenginn, var hann að gera að gamni sínu? „Skilur hann þig?“ spurði vinurinn. Það var vantrú í röddinni.

„Já, hann skilur allt sem ég segi, segðu eitthvað og sjáum til hvort hann skilur það,“ svaraði drengur glaðlega. Vinurinn hikaði, en sagði upphátt og skýrt: „komdu hérna Rebbi, sestu og vertu kyrr.“ Refurinn svaraði ekki og horfði bara á vininn.

Drengurinn leit á refinn: „hvað, skilur þú hann ekki?“

„Hvernig á ég að skilja þetta, það kom bara eitthvað hljóðarugl, það var ekki mitt mál.“

„Þitt mál? Hvað áttu við,“ hváði drengurinn.

„Það sem ég segi, ég skildi ekkert af því sem hann var að segja,“ svaraði Rebbi.

„Hvernig skilur þú þá mig?“ Drengurinn var hissa. Hann gekk út á veröndina með hvolpinn í fanginu.

„Nú, af því að þú talar mitt mál.“ Refurinn horfði stórum augum á drenginn.

Nú var drengurinn orðinn meira en hissa. „Þú talar og skilur mitt mál, af hverju skilur þú þá ekki vin minn?“

„Ég veit það ekki, minn kæri, ég veit bara að við tveir skiljum hvorn annann,“ svaraði Rebbi litli um leið og hann stökk úr fang drengsins  og hvarf út í móa.